
از سالیان بسیار دور, با افزایش سطح دانش و فهم بشر, کیفیت و وضعیت زندگی
او همواره در حال بهبود و ارتقا بوده است. بعد از انقلاب فرهنگی-اجتماعی
اروپا (رنسانس) و متعاقب آن انقلاب صنعتی, موج پیشرفتهای شتابان کشورهای
غربی آغاز گردید. تنها کشور آسیایی که تا حدی با جریان رشد قرنهای نوزده و
اوایل قرن بیستم میلادی غرب همراه گردید کشور ژاپن بود. بعد از رنسانس که
انقلابی فکری در اروپا رخ داد, پتانسیلهای فراوان این ملل, شکوفا و متجلی
گردید اما متاسفانه در همین دوران, کشورهای شرقی روند روبهرشدی را تجربه
نکرده و بعضاً سیری نزولی طی نمودند. البته بعضاً حرکتهای مقطعی و موردی
در این کشورها صورت گرفت اما از آنجاییکه با کلیت جامعه و فرهنگ عمومی
تناسب کافی را نداشت و مورد حمایت واقع نگردید, به سرعت مزمحل گردید.
محمدتقیخان امیرکبیر در ایران, نمونهای از این دست است.
مباحث توسعه
اقتصادی از قرن هفدهم و هجدهم میلادی در کشورهای اروپایی مطرح گردید. فشار
صنعتیشدن و رشد فناوری در این کشورها توام با تصاحب بازار کشورهای ضعیف
مستعمراتی باعث شد تا در زمانی کوتاه, شکاف بین دو قطب پیشرفته و عقبمانده
عمیق شده و دو طیف از کشورها در جهان شکل گیرد: کشورهای پیشرفته (یا
توسعهیافته) و کشورهای عقبمانده (یا توسعهنیافته).
با خاموششدن آتش
جنگ جهانی دوم و شکلگیری نظمی عمومی در جهان (در کنار به استقلال رسیدن
بسیاری از کشورهای مستعمرهای), این شکاف بهخوبی نمایان شد و ملل مختلف
جهان را با این سوال اساسی مواجه ساخت که ”چرا بعضی از مردم جهان در فقر و
گرسنگی مطلق به سر میبرند و بعضی در رفاه کامل؟“. از همین دوران اندیشهها
و نظریههای توسعه در جهان شکل گرفت. پس در واقع نظریات ”توسعه“ بعد از
نظریات ”توسعه اقتصادی“ متولد گردید.
در این دوران, بسیاری از مردم و
اندیشمندان, چه در کشورهای پیشرفته و چه در کشورهای جهان سوم, تقصیر را به
گردن کشورهای قدرتمند و استعمارگر انداختند. بعضی نیز مدرننشدن (حاکم نشدن
تفکر مدرنیته بر تمامی ارکان زندگی جوامع سنتی) را علت اصلی میدانستند و
”مدرنشدن به سبک غرب“ را تنها راهکار میدانستند. بعضی دیگر نیز وجود
حکومتهای فاسد و دیکتاتوری در کشورهای توسعهنیافته و ضعفهای فرهنگی و
اجتماعی این ملل را مسبب اصلی معرفی مینمودند. عدهای هم ”دین“ یا حتی
”ثروتهای ملی“ را علت رخوت و عدمحرکت مثبت این ملل تلقی مینمودند.
-
محتوای فایل دانلودی:
حاوی فایل ورد قابل ویرایش
سجاد
یکشنبه 28 شهریور 1395 ساعت 03:38